Phải mấy lần hẹn tôi mới có được một cuộc trò chuyện với Sơn. Anh PM trẻ cười xòa, “Mình xin lỗi nhé, vừa gọi với bên onsite. Hôm qua mình lại bận release quá không trả lời bạn được!”. Hiếm thấy một ai đang bận rộn, nhưng “thần thái” vẫn sáng ngời như Sơn. Và trong suốt một tiếng đồng hồ nghe anh hào hứng kể về con đường của mình tại FPT, tôi đã hiểu vì sao cậu sinh viên công nghệ năm nào có thể trở thành quản lý dự án với tuổi đời trẻ như thế.

Mọi câu chuyện đều có một điểm khởi đầu. Sơn có thể kể một chút về khởi đầu của mình với FPT không?

Thời điểm vào FPT, mình đang là sinh viên năm cuối ngành Công nghệ phần mềm của Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT). Trường mình có liên kết với FPT để nhận sinh viên thực tập, nên mình cũng đi phỏng vấn như mọi người. Cuối cùng, mình được đơn vị hiện tại là ICS.YDC nhận vào làm thực tập sinh.

Thú thực lúc mới vào công ty, mình tự thấy bản thân… chưa biết gì IT cả, dù mình học ngành IT thật. Hồi đó nghĩ đơn giản: thi đỗ thì học thôi!

Kì thực tập của mình kéo dài từ tháng 7-10/2017, thì từ cuối tháng 8 mình đã được ký hợp đồng OJT (On the Job Training) rồi. Vừa ra trường thì mình được nhận vào chính thức, cũng đúng lúc hợp đồng OJT 2 tháng kết thúc, nên tính ra vừa thực tập xong là được ký hợp đồng luôn.

Hiện tại, mình đang là, Project Manager (PM), hay tiếng Việt là Quản lý dự án cho các dự án về web ở thị trường Nhật Bản.

Sơn có nhắc về OJT, đó có phải một phần bắt buộc của chương trình thực tập ở FPT không?

Theo mình biết là không. OJT (On the Job Training) là một chương trình hỗ trợ cho các bạn sinh viên thực tập muốn đóng góp cho công ty, hoặc đang muốn trở thành nhân viên chính thức, nhưng lại chưa đủ kỹ năng hay các điều kiện cần thiết. Qua chương trình OJT này, công ty sẽ hỗ trợ một khoản “tiền công” để các bạn có thêm động lực làm việc và có cơ hội đi sâu hơn vào dự án.

Chắc hẳn các độc giả sẽ thắc mắc rằng, tại sao theo học ngành CNTT, nhưng Sơn lại có định hướng làm PM ngay từ sớm? Liệu có lý do nào khiến bạn “rẽ hướng sang ngang”?

Mình rất may mắn khi anh BU Lead* và anh PM làm việc trực tiếp lại là những người rất tâm lý. Mình hay được các anh hỏi han về định hướng công việc. Mình khi đó cũng chia sẻ thật là mình thích theo nghề quản lý.

*BU Lead (Business Unit Lead): Giám đốc Trung tâm Phần mềm chiến lược

Vì đã thích từ trước, nên mình cũng hay để ý cách các anh làm việc. Càng nhìn càng thấy ngầu, đơn giản là ngầu thôi (cười). Mọi người rất vui vẻ, không có áp lực giữa sếp với nhân viên. Nhìn các anh nhiệt tình hướng dẫn bọn mình, mình cũng mong sau này được như họ, cũng sẽ nhận được một đội như các anh đang nhận mình bây giờ, được hướng dẫn mọi người, đưa cả nhóm chinh phục những dự án mới, những khách hàng mới trên thế giới. Có lẽ chính từ khi ấy, quyết tâm muốn trở thành một PM của mình đã thực sự thành hình hài.

Được biết Quản lý dự án là một vị trí không dành cho Fresher. Vậy từ một Fresher “thứ thiệt”, Sơn đã theo đuổi vị trí này như thế nào?

Đúng là bạn không thể làm PM từ khi còn là fresher được. Anh sếp mình khi ấy cũng đã khuyên rằng, mình còn trẻ, không nên chỉ làm một PM thuần quản lý, mà nên làm một PM có hiểu biết về kỹ thuật. Có như vậy, mình mới có thể “enjoy” (tận hưởng) cùng anh em, trao đổi với anh em, mới chạy dự án “mượt mà” được.

Ban đầu, lúc ký hợp đồng chính thức, mình cũng chỉ là dev 1 thôi. Nhưng vì đã được các anh định hướng từ khi còn thực tập, nên ngay từ khi chính thức bước vào FPT, mình đã được tạo điều kiện để làm công việc của một PM. Có lẽ đó chính là may mắn khiến con đường phát triển của mình khá là nhanh.

Tính cả thời gian thực tập, mình chỉ mới ở FPT 4 năm. 4 năm ấy, mình vẫn đi từ những thứ cơ bản nhất là dev 1 lên dev 3, rồi mới chuyển hẳn sang làm PM. Mình vẫn code, vẫn làm một lập trình viên, nhưng đồng thời cũng làm những nhiệm vụ của một leader để tập làm PM từ những ngày đầu.

Vậy sau bao lâu thì Sơn chính thức chuyển sang làm Quản lý dự án?

Mình chuyển hẳn sang vị trí PM vào cuối năm 2020, nhưng làm PM, nghĩa là đứng ra làm các đầu việc của PM thì từ cuối 2018 rồi.

Lúc ấy mình mới chỉ qua dev 2 một chút. Khi team có một dự án mới, mình đã chủ động xin nhận, phần vì thích được thử thách, phần vì mình muốn được làm PM. Trộm vía, các sếp cũng tin tưởng và đồng ý cho mình thử sức! Vậy là từ cuối 2018, đầu 2019 mình đã làm project lead rồi. Còn chính thức “chuyển ngạch” thì là cuối năm 2020.

Qua những câu chuyện vừa rồi, có thể thấy Sơn là một người khá chủ động trong việc thử thách bản thân. Vậy có kỷ niệm hay thử thách nào là đáng nhớ nhất với bạn không?

Đáng nhớ nhất có lẽ là mùa hè năm 2018. Khi ấy, mình vừa về Hà Nội sau khi xung phong đi “cứu cháy” cho một dự án ở TP.HCM, thì đã tham gia ngay vào một dự án smartphone. Dự án này yêu cầu phát triển một hệ thống rất lớn, gồm rất nhiều màn hình, còn mình là lead của đội màn hình đó.

Mình khi ấy mới chỉ là một ông “Cuder” dev 2, nhưng lại được giao phụ trách một đội sinh viên thực tập khoảng 4-5 người, cùng với 2 bạn dev khác. Suốt mấy tháng trời, mình quay cuồng trong công việc, mọi thứ cứ ào ào ập đến, làm không xuể! Mình vừa phải đảm bảo công việc của bản thân, vừa đảm bảo chất lượng của đội, lại vừa phải phải chú tâm đến từng thành viên trong team.

Có những lần release lúc 2-3 giờ sáng, rồi sau đó phải… đập đi làm lại hết. Rồi những khi kinh nghiệm còn non, mình bị khách hàng nhận xét rất nhiều, nhiều lắm, cả một file siêu dài. Đó cũng là lần đầu tiên, mình phải miệt mài ngồi đọc từng dòng nhận xét, rồi còng lưng phân tích như thế.

Có thể nói, đó là thời điểm đáng nhớ nhất trong mấy năm mình ở FPT. Thực sự rất "sốc", vì chưa bao giờ mình làm những việc như thế cả. Cứ đọc nhận xét của khách hàng, rồi tự đánh giá sản phẩm của mình, rồi phân tích đi, phân tích lại, làm ngày làm đêm...

Mình nhớ như in hôm cuối cùng phải release. Hôm đó là tối 27 Tết, đáng ra mình phải lên máy bay về quê, nhưng 7 giờ tối vẫn đang ngồi fix bug. Mà lại còn fix trong cái cảnh: cả khách hàng, cả onsite bên mình đều đang chờ để đóng dự án. Ai cũng thấp thỏm, vì trượt một phát là khỏi ăn tết luôn!

Bận rộn và thử thách là vậy, nhưng bạn vẫn chọn gắn bó với FPT. Hẳn đã có một khoảnh khắc nào đó, bạn cảm thấy: đây chính là nơi mình thuộc về?

Thực ra nói là khoảnh khắc thì cũng không có một khoảnh khắc nào cụ thể. Đơn giản là mình thấy môi trường ở FPT khiến bản thân có thể phát triển lâu dài. Mình nhận ra năng lực của bản thân. Ở đây mình có thể làm, và thậm chí là làm tốt, nên mình không thấy có lý do gì để rời đi. Mình muốn xem mình làm được gì, và làm được trong bao lâu.

Mình nghĩ FPT là một môi trường rất tốt để bạn cọ xát và phát triển bản thân, bởi FPT rất lớn, có nhiều đơn vị khác nhau, làm với nhiều loại khách hàng, có đủ loại công nghệ. Chỉ cần bạn muốn làm, FPT sẽ cung cấp cho bạn những điều kiện tốt nhất. Ví dụ FSOFT có nhiều chương trình đào tạo hay, rồi khuyến khích nhân viên đi thi lấy chứng chỉ. Đây đều là những thứ giúp mình phát triển, và cũng là điểm mạnh của FPT mà không phải ai cũng biết.

Các quy trình của FPT cũng rất bài bản, chuyên nghiệp và cụ thể. Bạn sẽ được phân việc rõ ràng, không bị trùng lặp, không lo nhập nhằng giữa việc của người này với người kia. Và quan trọng là khi được cọ xát với các dự án, bạn sẽ nhận ra mình thực sự phù hợp với vị trí nào. Mình đã thấy nhiều bạn sau khi làm kiểm thử một thời gian, bạn thấy hợp làm lập trình hơn, nên đã chuyển sang làm dev. Việc luân chuyển cán bộ ở FPT cũng là một cơ hội cho các bạn tìm ra “chân ái” của mình.

Nhưng môi trường chưa phải là cái quan trọng nhất. Đối với mình, FPT còn mạnh ở con người. Mình có rất nhiều bạn cùng khóa, cùng lớp đã từng nhảy việc, nhưng mình vẫn ở lại vì thấy thực sự gắn bó với đơn vị, với anh BU Lead, anh PM quản lý trực tiếp, hay các anh em trực tiếp “chinh chiến” cùng nhau. Môi trường ở FPT làm cho mọi người có thể thực sự thoải mái, có rất nhiều hoạt động đoàn thể, nhiều cơ hội để gắn kết với nhau. Mỗi đơn vị đều có một “ban văn hóa đoàn thể mini”, mà ở FSOFT gọi là YU-Young Unit. Đây là những hạt nhân đi đầu, đảm bảo đời sống tinh thần cho từng đơn vị nhỏ nhất tại FPT.

Ngoài ra, về chính sách và thu nhập, trước giờ FPT vẫn mang tiếng là thấp hơn so với bên ngoài. Nhưng hiện tại thì với những chính sách mới, mức thu nhập cũng đã có sự thay đổi. Tổng thu nhập của từng người hiện không thấp hơn so với thị trường, nếu không muốn nói là có phần nhỉnh hơn. Ngoài ra, FPT còn có rất nhiều chính sách hay để hỗ trợ nhân viên, như hỗ trợ mua nhà, mua xe. Rất nhiều bạn mình biết đã mua được nhà ở Hà Nội với hỗ trợ lãi suất của công ty.

Cảm ơn bạn về những chia sẻ đầy chi tiết. Để kết lại, Sơn có lời khuyên gì cho các bạn fresher mới ra trường không?

Thực ra fresher của FSOFT thường được đào tạo rất bài bản. Có "chiêu trò" gì thì các bạn ấy cũng biết hết (cười). Vì được trực tiếp dìu dắt bởi những người đang làm ở FSOFT, nên khi đào tạo xong, fresher cũng giống như một nhân viên chính thức rồi. Các bạn sẽ nắm được hầu hết các quy tắc, được tiếp xúc phần nào đó với những dự án thật, nên nói chung, fresher của FPT có một nền tảng khá tốt để tham gia ngay vào các dự án. Nên về fresher thì thực ra mình không có lời khuyên gì nhiều.

Mình muốn nói nhiều hơn về sinh viên thực tập, hay với những ai còn mông lung như mình lúc trước. Mình hay tâm sự với các bạn rằng, kỳ thực tập là quãng thời gian rất quý. Khi đi học, không phải cứ muốn là sẽ được tham gia dự án cụ thể. Còn khi đi thực tập, thì không phải ở đâu cũng được làm dự án. Có những nơi, bạn chỉ tham gia hỗ trợ, hay làm những việc nhỏ, chứ không được “người thật việc thật”. Vậy nên nếu thực tập tại FPT, hãy tận dụng cơ hội này để được cọ xát trong môi trường làm việc cực kỳ chuyên nghiệp của FSOFT.

Đừng chỉ nghĩ về lương, vì chỉ vỏn vẹn vài tháng lương thực tập cũng chẳng thể khiến bạn giàu có. Các em hãy nghĩ rằng mình đóng góp được gì, và thực sự mang lại giá trị như thế nào. Khi đó, mức lương sẽ tương ứng với thành quả em đạt được. Mọi người vẫn còn trẻ, nếu luôn nghĩ rằng phải đạt mức lương này thì mình mới làm, không thì thôi, nó sẽ... khó lắm.

---

Và đó là câu chuyện của Kiều Thanh Sơn: từ một sinh viên “như tờ giấy trắng” đến quản lý dự án trẻ tuổi, đầy triển vọng tại FPT Software. Từ “không nghĩ mình làm được” đến “mình sẽ làm được tốt hơn nữa ở FPT” chỉ trong 4 năm là thành quả của cả một quá trình không ngừng đấu tranh, không ngừng "vượt sóng" của chàng thanh niên trẻ. Trong những năm tháng quan trọng nhất của cuộc đời, hãy dám một lần quả quyết với ước muốn của mình, hãy chọn cho mình một người dẫn lối sáng suốt, và một nơi cho bạn sự phát triển tốt nhất trong tương lai.